Nə lazımdır?

"Bakıda böyük bir qəbirstantlıq var....Orda  insanlarımızın xəyalları dəfn olunub.."

     Ölkədə hər şeyin inkişafı üçün ilk öncə  mədəni inqilab olmalıdır..Xeyr, əsla bunun Çində keçən əsrin 60-cı illərindəki yalançı inqilabla qatışdırmayın..Bu bütün sahələrdə dəyişikliklər yaradacaq hadisələrdir..Bunun üçün ilk öncə təfəkkür dəyişməlidir..Amma bu artıq sırf və yalnız təkamüll yolu ilə baş verməlidirki tam və oturaqlı olsun.Təfəkkürün dəyişməsi bugün-sabah yox, 20, 25 hətta 50 il vaxt apara bilərki bu da normaldır.

     Fərdi təfəkkür dəyişikliyi bir insan tərəfindən aparıla bilər lakin cəmiyyətin təfəkkür dəyişikliyi zamanı institutların iştirakı mütləqdir.Məsələn son dövrlərdə hökümət tərəfindən başladılan vətəndaş cəmiyyəti və QHT-lərin insanlar arasında təbliği,bunlara maliyyə yardımı,ən əsası qanunların qəbulu təqdirə layiq bir hadisədir.Lakin iş göründüyü kimi sadə deyil.İlk öncə işi pul ayırmaqla bitdiyini zənn etmək sadəlövlükdür.Ən   əsası bunların heç bir halda icbari olmamalıdır.Xalqımız sovetlər dövründə bunun acı təcrübəsini keçib.Könüllüyün təbliği aparılır,hətta forum da keçirdilər.Bunlara baxmayaraq könüllük ölkədə gənclər arasında heç də arzuolunan səviyyədə deyil ki,bunun əsas səbəbi yuxarıda qeyd etdiyim təfəkkür problemindən qaynaqlanır.

     İndisə sizə deyim necə dəyişmək lazımdır..Fikir verdinizsə "dəyişmək" ifadəsindən istifadə edirəm nəinki -"inkişaf etdirmək" "müasirləşdirmək" və s.. Burdan anlaşıldığı kimi köhnə təfəkkürü anlasanız onu heç bir halda dəyişə bilməzsiniz..Yoxsa "Qıjı","kəndçi", "çuşka" kimi ifadələrdən istifadə edib qarşıdakını alçatmaq və ya onla öz aləmində məzələnməyin heç kimə xeyri yoxdur.Əksinə b belə edəndə bir yazıçımız demişkən elə sən özün olursan "intellektual çuşka".Mənsə sizə başqa yolu təklif edirəm,bəlkə bunu kimsə edib amma mən bunu islam haqqında oxuyanda orda kəşf etmişəm.İslamda "dəvət" deyilən şey varki insanları dinə,savaba bu kimi dini cəhətdən müstəb hadisələrə çağırır.Əks tərəf ona -"dəvətçi"yə  nə qədər qarşı hətta amansız olsa da dəvətçi yolundan dönmür səbrlə dəvətinə davam edir.Mən bu metodu daha da dərindən araşdırıb insanların təfəkkürün dəyişməyə çağırmaq və təbliğ etmək üçün istifadə etməyi təklif edirəm.

     Bunun üçün bir çox motivasiya üsulları var nəinki mənasız təlimlər keçirmək.Şəxsi təcrübəmə istinadən deyirəm orda- təlimdə olanların 25%ı adam yığmaq xətrinə ora yığılmış,30% mövzudan xəbəri yoxdur,qalanı isə sadəcə müəmmadır.Ona görə bu heç də göründüyü kimi effektiv üsul deyil məncə.Praktik olaraq bizimlər təlimlər ilə mühazirələr arasında cüzi fərqi var.Kim bunun əksini iddia edirsə tam səmimi mənə inanın gözünün içinə kimi yalan deyir.Bəzi istisnalar var əlbəttəki.

     Üsullardan gənclər üçün ən cəlb ediçisi məncə pul ilə aiddiyatı olan üsullardır.Hamıya məlumdur ki, insanlarımızın pula olan "zəifliyi",bundan biz istifadə edib ilk öncə onları belə üsullarla dəyişməyə cəlb etməliyik.Əsla demirəm onlara bir başa pul təklif edək.Məsələn islah müəssisələrindəki hamının türmə kimi tanıyır ordakı məhkumları kitabları tərcümə etməyə cəlb edək.Bu onlara həm o kitabı oxumaq - dünyagörüşünü inkişaf etdirmək, həm də tərcümə -cəmiyyətə müəyyən dərəcədə töhfə verməyə şans verir.Bu daha da cəlb edici etmək üçün xırda cinayətlərər görə məhkumlara hətta müəyyən miqdar kitabdan sonra azadlıq vədi.Bu ideayanı hansısa ölkədə tədbiq edirlər artıq.Niyə bizdə də olmasın?...

     Yuxarıda sadə bir misal çəkdim,minimum xərc amma bir çox xeyri olan, ən sadə bərbad vəziyyətdə olan tərçümə ədəbiyyat (mən elmi ədəbiyyatı heç dilimə gətirmirəm ki olda vəziyyətt 0 həddindədir) da inkişaf etmiş olur.Əsas ideyamız aktiv insanları daha aktiv etmək yox,passivləri aktivləşdirməkdir..

     Mövzu genişdir və bilirəm səthi yanaşdım bir çox məsələyə amma maxsimum çalışdım ki, sadə oxucuda anlasın təklifimi.

"Çayxanaları Kitabxanalara çevirək!"

18.05.2013