Abdülkərim
müəllimə xitabən
Ölkəmizdə gənc pedaqoqların problemi nədir soruşsam deyəcəksiniz ki, əmək
haqqının azlığı,sosial təminatın zəifliyi və bu kimi digər maddi problemləri
"sevə-sevə" bir çoxunuz ağız dolusu sayacaqsınız.Amma bunlar heç biri
əslində onların peşəkar,ixtisasi problemi deyil.İcazənizlə mən cavablandırım -
məmləkətimizdə bu yola yeni başlamış fidanlar olan gənc müəllimlərin ən vacib və
təxirəsalınmaz problemi peqaqoji metodalogiyalarını çox zəif olmasıdır.
İlk öncə demək istərdim ki, ölkə alim yaşının
ortalama 55 olduğu bir ölkədə hər gənc müəllim "şamla axtarılan" gözəl
nemətdir və onları hər bir halda sadəcə fədakar saya bilərik, özü də əmək
haqqıları var ilə yox arasındadırsa,onlar lap "təhsil şəhidləri" də
adlandırmaq olar.Bu təklifi və tənqidiləri yalnız bir vətandaş kimi yox,həm də
auditoriyanızda oxuyan bir tələbə tərəfində səsləndirildiyinə xüsusi diqqət
ayırmanızı xahiş edərdim.
İndi
danışacağım problem inanın təhsildə olan rüşvətdən qat-qat ciddi problemdir.Bu
yalnız müəllimlərin yox,həmçin bütöv təhsilin ağrılı yanıdır.
Tədris
keçən müəllimlərimiz sözsüzki savadlıdır.Ola bilər,dünya standartlarından aşağı
və ya hər hansı təsadüfi "müəllim" adı almış insanlar da vardır bu tədrisdə,lakin
ümumi yanaşsaq heç kimin haqqı yoxdurki onları bisavar adlandırsın.Burdan
göründüyü kimi bizim problemimiz onların təhsilsiz olması deyil,bizim-tələbələrin
təhsilsiz olmasıdır.Əlbəttəki heç bir insanlar bizləri- tələbəlri də
"qoyun" adlandıra bilməz.Bizki TQDK kimi "çin səddini" keçib
gəlmişi bu ali məktəb oçaqlarına,bu da bizim necə potensiala malik olduğumuzun əyani
sübutudur.Bəs bizim təhsilsiz(bisavad yox ha) daha doğrusu təhsilə layeq
olmağımızın səbəbi nədir?
Mən
özüm ADİU tələbəsi olduğumdan bu sahədən- iqtisadi təhsildən danışa bilərəm.Hamı
soruşur niyə bütün günüzü çayxana sərf edirsiz, ya da mənim kimi yüzlərlə səhifəlik
bəddi ədəbiyyatı 2-3, hətta bir günə oxuyuram,ta ki bu ədəbiyyat mənim təhsilimlə
əlaqəsi olsun o aylarla 2 səhifədən 3-üyə keçmir.İcazənizlə deyim bizim marağımız
yoxdur sizin o dediyiniz(daha doğrusu üzündən oxuduğunuz) mühazirələrə..Nəyə
istəyirsiniz ad içinki, balam bunlar sənə lazımdır heç ağaçdakı qozumuza kimi də
olmaz.
Həm həmişə
demişəm, yenə deyirəm əgər o predmetə(fənnə) mənim marağım yoxdursa mən onu
illa da oxumaram.Məni o predmetin cəlb etməsi üçün o pedaqoq məni özünə cəlb eləməlidir
ilk öncə.Çünki elə predmetlər var ki çox maraqlı olur,lakin o predmeti tədris
edən onu bizdən soyudur.Şəxsən mənim başıma fəlsəfə predmetində belə şey gəlmişdi.
Müəllimlər
bizi özünə cəlb etmək üçün ilk öncə pedaqoloji metodlarını dəyişdirməlidirlər."İnkişaf
etdirmək" demirəm,yoxsa kor-təbii xaricdən nəyisə götürəcəklər.Bunun üçün
ilk öncə tələblərin dünya görüşü,onların həyatdan gözləntilərini
anlamalıdırlar.Ölkədə pedoqoji ali məktəb və institutlar var-hərdən təəccüblənirəm
bu müəssisələr nə ilə məşğuldular.Hələ mən müəllimlərin ixtisas artırması deyilən
şeyin varılığından xəbərdaram.Açığı onun orta məktəb müəllimləri üçün bilirəm.ali
məktəb müəllimləri üçün olub,olmamasından bixəbər.Olsa gözəl olar.Onların işi
bu müəllimlərin pedaqoji metodlarını zamanın tələblərinə uyğun işləyib
hazırlamaqdır.
Hamı
bilir ki,mühazirəni üzündən oxuyan müəllim heç bir tələbə üçün maraqlı deyil,ya
da predmeti sirf nəzəri başa salan.Praktika demirəm,heç olmasa əyani misalların
olması vacibdir.
Təhsilə
İT tədbiqi labüddür,yeri gəlmişkən bu il İT ili elan olunub.İT deyəndə sadəcə
prezentasiyalar nəzərdə tutulmamalıdır.Tələbəyə mövzular verilməli o da
internetdə o mövzu haqqında araşdırmalıdır.Bu onun həm araşdırmaçılıq qabiliyyətini
inkişaf etdirir,həm də ixtisasina aid yeniliklərlə tanış olur.(heç kim mənə
"sərbəst işlər"dən danışmasın)
İmtahan,case
və bu kimi ev tapşırıqları var dünyada.Bunu müəllimi şəxsi seçiminə icazə
verilməlidir.Kim necə istəyir helə tələbələri yoxlasın.Əlbəttəki, Azərbaycan
reallığında bütün imtahanları hələki heç bir halda müəllimlərə etibar edə biləmərik,lap mələk olsa da :)
Qiymətləndirmə isə sırf fərdi yanaşılmalı,hem bir halda
müqayisəli olmamalıdır.Elə müqayisə-"qonşunu uşağı" prinsipi bizi bu
günə qoyub.
Unutdum
ən vacib məsələ olan mühazirəni.Mühazirə vaxtı heç auditoriyanın sayı bir halda
50 nəfərdən artıq olmamalıdır.Çünki hələ bizim universitetlər texniki cəhətdən
bundan çox tələbəyə keyfiyyətli dərs verməyə hazır deyil.sadəcə otaqlar
quruluşu zəif və dardır.Arxa sıradakıların qabaqda gedən söhbətdən xəbərləri
olmur.
Təkliflərim
hələ var..gələn dəfələrdə səsləndirəcəm..hələlik bunlar yetər.
31.05.2013