tam amma yarımçıq nəsə..

" Yol nədir? Sadəcə asfaltmi? Sürət yolun zaman bölünmüş ekvalentidir.Yolda olmaq bir sürətə sahib olmaqdır.Əksi durmaqdır..Durmaq darıxdırıcıdır.."

    Nəyəsə inanmaq lazımdır ki o gercəkləşsin..amma bu heç də demək deyil bu gercəkləşməsi mütləqdir..

Sənsə inanırsan,çünki sadəcə inanmaq istəyirsən.Bəyəm günəş hər gün doğmasını bizmi istəyirik?!...

    Hərdən sadəcə qaçmaq,uzaqlaşmaq istəyirsən..və yollara düşürsən..tozlu,bozumtul bakı səkilərinə verirsən özünü...bəlkədə hansısa depressiv bir musiqini dinləyirsən qulaqlarına ziyan olsada saatlarla qulaqcıqlarla..Artıq xəyal qurmaqdan uzaq olursan,plan qurmaq üçünsə çox gərginsən..Düşünmək qabiliyyətin tavanda olsada,yaradılığın bitiş nöqtəsindədir..Reallıq maskası altında pesimisism gizlənir..

   Özünü bu məmləkətdə,hətta dünyada yalnız hiss edirsən,lakin sənin kimi milyonları var...və həqiqətən sən də onlar kimi yalnızsan...gecələrə sıxmayan yalnızlıq sahibisən..hə nə olsunki?!..hər səhər durmalı və insanlara qarşı gülümsəmək məcburiyyətindəsən...amma əslində səndə qəhqəhələr atmaq istəyirsən tam ürəkdən gələn...yüzlərlə söz demək istəyrisən...saysız sayda etiraflar..lakin qəbul etməlisənsə yalnızsan...buludlara çatan gündür beton qutularada "gizlənməyə" başlayanda səndə o biri insanlar kimi yalnızsan..şəhərçilik,meqapolis yaxşıdır..nəinki bir yerdə qonşularla yaşamaq həqiqətdə..

   Əslində mən burda tyam başqa şeylər yazmaq istərdim və istəyirəm lakin hələ vaxta var..hələ tut tam yetişməyib..əriklərsə çixmayıb..hətta may əriyi yetişməyib...

25.05.2013

Boşluq ?

"Hər şey boş şeydir."

     Boşluq nədir?...Boşluq elə boşluğun özüdür.Hər nə qədər ona məna ver,yenə də boşdur.Çünki sadəcə boşdur.Fərq etməz nə qədər dərin və ya geniş olsun boşluq..əslində heç onun miqyası müəyyən deyil.
     Bəzliləri üçün boşluq nəsə qüdrətli bir şey kimi görsənər.Onlar o boşluqda fövqəl bir şey zənn edərlər..bəlkə də özləri boş olduqlarındandır..
     Bəzlilərinin içi boşdur..bəli,bəli içi boşdur.Elə bil bunlar sadəcə ətdən və sümükdən ibarətdir..Heç nə düşünməzlər, heç nə yaratmazlar...sadəcə boşdurlar..
     Bəziləri isə düşünərkən anidən özlərini boşluqda tapar..Ha əlləşsələr də,çırpınsalarda o boşluğu tərk edə bilmirlər..çünki əslində onlar heç də o boşluğu tərk etmək istəməzlər..
     Bəziləri isə mənəviyyatdan boşdurlar...Düşünə də bilirlər,lap "torpa da tikirlər"..yəni sadəcə özlərini düşündüklərini zənn edirlər..əslində isə bunlar ta boşluğun içindəki boşluqlardır...
    Bəzilərinin cibi boşdur....və boşluq bunlar üçün sadəcə boş bir cibdən ibarətdir...bəlkə də hər carəsizliklərinin bəhanəsidir bu boşluq...
    Bəzilərinin gözündədir boşluq..ən boş insanlar..bunlar..və ya bizlər...ya da onlar..gözlərindəki boşluq barındıranlar...onlar üçün zaman sadəcə boşluq ölçü vahididir...onlar üçün fərqi yoxdur ya mənəviyyatı boş olsun ya cibi..çünki onlar mənadan boşdurlar...
    Və bir də məna axtaran boşlar...boş başlar var...boşluqdan məna axtarmaqla məna tapmaq olmaz...lap tapdınsa onu boşluğa yamalamaqla o boşluğu dəyişdirə bilməzsən..çünki boşlu sadəcə boşluqdur...

Nə lazımdır?

"Bakıda böyük bir qəbirstantlıq var....Orda  insanlarımızın xəyalları dəfn olunub.."

     Ölkədə hər şeyin inkişafı üçün ilk öncə  mədəni inqilab olmalıdır..Xeyr, əsla bunun Çində keçən əsrin 60-cı illərindəki yalançı inqilabla qatışdırmayın..Bu bütün sahələrdə dəyişikliklər yaradacaq hadisələrdir..Bunun üçün ilk öncə təfəkkür dəyişməlidir..Amma bu artıq sırf və yalnız təkamüll yolu ilə baş verməlidirki tam və oturaqlı olsun.Təfəkkürün dəyişməsi bugün-sabah yox, 20, 25 hətta 50 il vaxt apara bilərki bu da normaldır.

     Fərdi təfəkkür dəyişikliyi bir insan tərəfindən aparıla bilər lakin cəmiyyətin təfəkkür dəyişikliyi zamanı institutların iştirakı mütləqdir.Məsələn son dövrlərdə hökümət tərəfindən başladılan vətəndaş cəmiyyəti və QHT-lərin insanlar arasında təbliği,bunlara maliyyə yardımı,ən əsası qanunların qəbulu təqdirə layiq bir hadisədir.Lakin iş göründüyü kimi sadə deyil.İlk öncə işi pul ayırmaqla bitdiyini zənn etmək sadəlövlükdür.Ən   əsası bunların heç bir halda icbari olmamalıdır.Xalqımız sovetlər dövründə bunun acı təcrübəsini keçib.Könüllüyün təbliği aparılır,hətta forum da keçirdilər.Bunlara baxmayaraq könüllük ölkədə gənclər arasında heç də arzuolunan səviyyədə deyil ki,bunun əsas səbəbi yuxarıda qeyd etdiyim təfəkkür problemindən qaynaqlanır.

     İndisə sizə deyim necə dəyişmək lazımdır..Fikir verdinizsə "dəyişmək" ifadəsindən istifadə edirəm nəinki -"inkişaf etdirmək" "müasirləşdirmək" və s.. Burdan anlaşıldığı kimi köhnə təfəkkürü anlasanız onu heç bir halda dəyişə bilməzsiniz..Yoxsa "Qıjı","kəndçi", "çuşka" kimi ifadələrdən istifadə edib qarşıdakını alçatmaq və ya onla öz aləmində məzələnməyin heç kimə xeyri yoxdur.Əksinə b belə edəndə bir yazıçımız demişkən elə sən özün olursan "intellektual çuşka".Mənsə sizə başqa yolu təklif edirəm,bəlkə bunu kimsə edib amma mən bunu islam haqqında oxuyanda orda kəşf etmişəm.İslamda "dəvət" deyilən şey varki insanları dinə,savaba bu kimi dini cəhətdən müstəb hadisələrə çağırır.Əks tərəf ona -"dəvətçi"yə  nə qədər qarşı hətta amansız olsa da dəvətçi yolundan dönmür səbrlə dəvətinə davam edir.Mən bu metodu daha da dərindən araşdırıb insanların təfəkkürün dəyişməyə çağırmaq və təbliğ etmək üçün istifadə etməyi təklif edirəm.

     Bunun üçün bir çox motivasiya üsulları var nəinki mənasız təlimlər keçirmək.Şəxsi təcrübəmə istinadən deyirəm orda- təlimdə olanların 25%ı adam yığmaq xətrinə ora yığılmış,30% mövzudan xəbəri yoxdur,qalanı isə sadəcə müəmmadır.Ona görə bu heç də göründüyü kimi effektiv üsul deyil məncə.Praktik olaraq bizimlər təlimlər ilə mühazirələr arasında cüzi fərqi var.Kim bunun əksini iddia edirsə tam səmimi mənə inanın gözünün içinə kimi yalan deyir.Bəzi istisnalar var əlbəttəki.

     Üsullardan gənclər üçün ən cəlb ediçisi məncə pul ilə aiddiyatı olan üsullardır.Hamıya məlumdur ki, insanlarımızın pula olan "zəifliyi",bundan biz istifadə edib ilk öncə onları belə üsullarla dəyişməyə cəlb etməliyik.Əsla demirəm onlara bir başa pul təklif edək.Məsələn islah müəssisələrindəki hamının türmə kimi tanıyır ordakı məhkumları kitabları tərcümə etməyə cəlb edək.Bu onlara həm o kitabı oxumaq - dünyagörüşünü inkişaf etdirmək, həm də tərcümə -cəmiyyətə müəyyən dərəcədə töhfə verməyə şans verir.Bu daha da cəlb edici etmək üçün xırda cinayətlərər görə məhkumlara hətta müəyyən miqdar kitabdan sonra azadlıq vədi.Bu ideayanı hansısa ölkədə tədbiq edirlər artıq.Niyə bizdə də olmasın?...

     Yuxarıda sadə bir misal çəkdim,minimum xərc amma bir çox xeyri olan, ən sadə bərbad vəziyyətdə olan tərçümə ədəbiyyat (mən elmi ədəbiyyatı heç dilimə gətirmirəm ki olda vəziyyətt 0 həddindədir) da inkişaf etmiş olur.Əsas ideyamız aktiv insanları daha aktiv etmək yox,passivləri aktivləşdirməkdir..

     Mövzu genişdir və bilirəm səthi yanaşdım bir çox məsələyə amma maxsimum çalışdım ki, sadə oxucuda anlasın təklifimi.

"Çayxanaları Kitabxanalara çevirək!"

18.05.2013

Yollarda..(1)

Bilirəm şeir yazmaq artıq demoda bir şeydir amma ki hər halda təsirlidir...
Bədbəxtçilik ordadır nə şeiri sevmişəm nə yazmaği baçarmışam...
Nəsə demək istəyirəm..lakin Adam Smith sözülə desək "görünməz bir əl" boğazımı sıxıb ve orda bəlkə də məni və hisslerimi ifadə edə biləcək mükəmməl sözler ilişib qalib..
.
Günəşi hamı görür,bəs kimlər günəşə baxa bilir?Buludlar arxasındakı yox..Aydın şəfəq saçan ve bütün üfuqi aydınladan Günəşə..

Görürsən həmişə hər şeyi açıq bəlkə də kobud deyən bir insan..deyə bilmir..fikirlərşir...bəlkə bu söz,bu ifadəni səhv anlar...insanlar deyişmir,sadece insanları deyişdirirlər...

Uğura inanmayan bir insanın uğursuzluğa dücar olması kimidir hərdən mənim başıma gələnlər.

Gözəllik...deyə bilərəm sən gözəlsən..bəli sadə ve mənasız səslənir ..amma desəmki.."sənin gözəliyinə şeir yazsam onu ifadəifadə edə biləcək qədər gözəl söz yoxdur"...gözel görsənsə də yenə nəsə monoton çıxacaq...çünki sən ve digərleri gözellik deyəndə ilk öncə cazibədarlıq anlarsız..gözelliksə tamam fərqli şeydir...gözəl ilk önce insan olur hansi içində kin,paxıllıq,nifrət olmaz..insanki pişik balasi görende ürəyi yumşar...yeni mərhəmət...insanki heç kimdən pislik gözləməz..yəni inam..həm də axı özü pislik nədir bilməz..yəni sadəcə insan..

Hərdən o qədər özümü yalnız hiss edirəmki bütöv bir şəhərdə tənha olduğumu zənn edirəm...mən xoşbəxtlik yox..sənlə birlikdə olmaq istəyirəm..bu elə məni xoşbəxt edir..hətta bunu düşünmək belə məni xoşbəxt etməyə yetir...

Bəlkə də sən başqa həyat istəyirsən...bəlkə də başqa şeylərdir xəyallarin..amma Ümid...o ümidki var..yalnız sahibi öləndə ölür..

Ümid..bilirsən ümid insani həyata bağlayan hərdən yeganə şey olur..amma faktiki öldürür..insanı hiss etdirmədən qəbirə aparir ümid...bir insan nəyəsə ümid edə bilərmi o qədər ki sözlə ifadə etmək olmur..,niyə bəs ümid edir bu bəni-adeəm?..çünki Allah var..və allah ümidsizlərin ümididir..

Uzaqlarda kimse belkə de mənim kimi insanlar var..hətta bir şeyi məndən çox sevən də amma mənim kimi sevə bilməz..bəlkə də mən belə zənn edirəm..

23.04.2013